Hoe ga je om met de slaap van je kind als hij/zij net gestart is met school? Wat als je kind eigenlijk nog deugd zou hebben van een stevige middagdut? Wat als je kind doodmoe thuiskomt na een dag school en als een blok in slaap valt in de zetel? … Lees meer over school en slaap bij peuters en kleuters in deze blog.
hoeveel dagslaap heeft een peuter nodig
Alvorens we dieper ingaan op de impact van een schooldag op je peuter, geven we graag mee dat de meeste peuters/kleuters hun dagslaap laten vallen tussen de 2,5 en 4 jaar. Inderdaad, je leest het juist, tussen de 2,5 en 4 jaar. Weet dus dat een volledige dag wakker blijven, op de leeftijd van 2,5 jaar, geen evidentie is voor elk kind.
In België mag je kind vanaf de leeftijd van 2,5 jaar met school starten. Maar wat als je kind zijn dagslaap nog niet heeft laten vallen? Als je merkt dat je kind zijn dagslaap nog nodig heeft én je bent in de mogelijkheid om je kind halve dagen naar school te sturen in combinatie met een crèche, grootouders, zelf instaan voor de opvang, … dan is dat zeker een optie om in overweging te nemen, je kan dan geleidelijk aan opbouwen richting volledige dagen. Het is dus helemaal normaal dat je kind zijn dagslaap nog nodig heeft en je hoeft dat afbouwen niet te forceren.
Heb je de optie niet om je kind halve dagen te sturen? Het is nu eenmaal niet evident om altijd alles maar geregeld te krijgen (don’t we know). Laat je kind dan de woensdag/in het weekend/in een slaapklas bijslapen rond de middag. Ga op zoek naar wat wel kan overdag én investeer in een vroegere bedtijd op de dagen dat je kind een volledige dag naar school ging. Hierover verder meer!
(her)starten met school
Naar school gaan is een uitdaging voor je peuter. Misschien gaat het allemaal vlot, misschien ook niet. Hoe dan ook, het is een intense ervaring. Je kind wordt de ganse dag blootgesteld aan een resem prikkels en is daarnaast een lange tijd weg van zijn veilige thuishaven. De meeste peuters moeten na een dag school dan ook eventjes op hun plooi komen en bijtanken. (Nieuwe) prikkels verwerken vraagt veel van je peuter, het maakt je kind moe. Het is dus normaal dat je kind extra vermoeid is nadat hij met school gestart/herstart is. Dan kan (tijdelijk) een vroegere bedtijd nodig zijn. Valt je kind als een blok in slaap? Maak hem wakker, entertain hem wat extra en zet in op een goede, herstellende nacht. Valt je kind als een blok in slaap na school en heeft hij nog steeds fantastische nachten, dan kan/mag dat late namiddagdutje natuurlijk wel blijven bestaan.
Als je kind een gevoeligheid heeft voor parasomnieën (night terrors, nachtmerries, slaapwandelen, bodyrocking, …) dan kunnen deze meer voorkomen tijdens zo’n intense periode. Je kan ze niet volledig verhinderen maar weet dat, naast veel prikkels, oververmoeidheid vaak een trigger is voor parasomnieën. Dus opnieuw kan (tijdelijk) een vroegere bedtijd hier soelaas bieden. Meer weten over parasomnieën?
kijk naar je kind (en naar de nachten)
Als je kind frequenter wakker wordt of vroeg begint wakker te worden, kan dat een uiting van (over)vermoeidheid zijn. Zeker bij een schoolstart of na een lange vakantieperiode. Je kind moet (opnieuw) gewoon worden aan de drukte, de prikkels, het minder verbinden, … en moet hier, op zijn tempo, zijn ritme in vinden.
Ons advies, bij een kind dat voorheen goed sliep, is dan ook: durf kiezen voor een vroegere bedtijd tijdens zo’n pittige periode. Je mist al snel het ideale moment om je kind in bed te leggen door de dagelijkse drukte. Breng je je kind naar bed net op het moment dat de slaperigheid wegebt, dan kan je kind lang wakker liggen. Hierdoor kan het zijn dat je denkt dat hij niet moe is maar niets is minder waar. Als het lichaam van je kind niet onmiddellijk kan toegeven aan de vermoeidheid, maakt zijn lichaam hormonen aan die een (tijdelijke) energieboost geven om de vermoeidheid te overbruggen. Hierdoor kan je kind dus moeilijker inslapen ofwel vlot de slaap vinden maar vaker doorheen de nacht wakker worden en/of vroeger de dag willen staren. Dus merk je dat je kind minder goeie nachten heeft? Probeer eens een week de bedtijd te vervroegen. Je hebt er niets mee te verliezen. Merk je dat de nachten beter gaan, dan heb je de vermoeidheid wat kunnen counteren. Lukken de nachten toch niet beter, houd eens een logboek bij en kijk of je er patronen kan uithalen. Of bezorg je logboek aan ons (via een vraag en antwoord) en dan kijken wij graag eens mee met jou.
maar mijn kind sliep zo goed voor de schoolstart, tijdens de vakantie …
Het is normaal dat een kind meer aankan in de vakantie want er wordt (on)bewust minder druk gelegd. De dagen zijn anders ingevuld, de verwachtingen verschillen. Dus ook al laat je hier wat routine los, de context en omgeving zijn in die mate anders dat routine loslaten kan. Het kan zelfs wat bevrijdend aanvoelen als ouder waardoor je zelf rustiger bent. En zijn die kleintjes nu niet de beste voelers van heel het kabouterdorp?
Inderdaad.
Dus maak je geen zorgen als de periode na een vakantie of een eerste schoolstart wat grillig verloopt. Help wat mee door extra verbindingsmomenten in te lassen, meer rustmomenten te voorzien, in te zetten op een vroegere bedtijd of de slaapregels nog eens te schetsen. Het zal zich herstellen, met tijd en boterhammen (zonder choco net voor het slapengaan).
ik wil toch graag wat hulp
Zelf aan de slag met je kleuter? We hebben een boeiend Magazine S. voor kleuters waarbij je hands-on maar onderbouwde handvaten meekrijgt om te werken rond de slaap bij je kind. Wil je graag extra hulp? Boek een (video)gesprek of een vraag & antwoord en we kijken graag meer naar jullie, unieke verhaal!
Succes,
Anoek & Lien.