Met elke baby wordt ook een ouder geboren
Met elke baby wordt ook een mama of een papa geboren. De eerste keer dat je mama of papa wordt, verandert alles. En nee, dat is geen cliché. Het ouderschap is een ingrijpende transitie – fysiek, hormonaal, emotioneel én mentaal. En daar bestaan gelukkig woorden voor: matrescentie en patrescentie. Deze termen, geïntroduceerd door antropologe Dana Raphael, geven taal aan die verandering. Want taal maakt iets zichtbaar. Wat benoemd wordt, wordt erkend. En die erkenning is hard nodig. En dat is waar wij voor staan met SHIFT, we willen heel graag die noodzakelijke (h)erkenning geven. Het is gek én spijtig dat er rond die overgang naar het ‘ouderschap’ weinig bespreekbaar is en het onderbelicht is in de literatuur.
Het moederschap of vaderschap: een tweede puberteit?
Je kan matrescentie gerust vergelijken met je adolescentie: een turbulente fase waarin je verandert op elk vlak. Alleen weten we bij pubers dat ze zoekende zijn. Adolescentie is een ingeburgerde term is met gekende verwachtingen. Ze mogen zich terugtrekken, botsen, huilen, schommelen in hun emoties. Er is begrip. Er is ruimte. Er is erkenning. Maar zodra je ‘een ouder’ wordt, verwacht de buitenwereld (en soms ook jijzelf) dat je er staat. Alsof die overgang vanzelf gaat. En dat is gewoon niet zo. de overgang naar het moederschap, en breder het ouderschap, vraagt vooral véél tijd en ondersteuning.
Je neemt, als moeder/vader (ouder), afscheid van de persoon die je was om te groeien tot een nieuwe persoon. Opeens draait alles rond de baby. Het is dan ook niet abnormaal dat je je vorig leven (af en toe) mist en dat je niet goed weet hoe er naast je nieuwe rol als ouder nog ruimte is voor je andere rollen. Je rol als vrouw of als man, partner, vriend of vriendin, dochter of zoon, werknemer, … Gun jezelf de tijd om een nieuw evenwicht te vinden.
Een nieuwe balans zoeken
De hormonale, emotionele, fysieke, … veranderingen die je doormaakt zijn noodzakelijk om er onvoorwaardelijk te zijn voor dat kleine, onbeholpen wezentje. De aanmaak van het hormoon oxytocine zorgt ervoor dat je kan blijven geven aan je kleine baby die veel zorg, aandacht, liefde, geborgenheid … nodig heeft. Maar daarnaast is er nog de herinnering aan wie je vroeger was, aan wat je vroeger deed, hoe leeg je hoofd was, hoe weinig mentale last je had … Daarnaast heb je – in het hier en nu – ook je eigen noden, waarvan slaap een belangrijke is.
Die hormonale rollercoaster, de fysieke uitputting, de mentale overbelasting – ze maken je soms onzeker. Het kan allemaal zo tegenstrijdig aanvoelen en gevoelens teweeg brengen die je niet had verwacht.
Maar dat nieuw evenwicht komt er, bij de ene ouder al wat sneller dan bij de andere. Maar het komt.
Onthoud vooral dat het een heel normaal gevoel is en dat je niet alleen bent. Praat erover met andere ouders, met ons en je zal die (h)erkenning vinden. Bij SHIFT willen we daar luidop over praten. Anderen stimuleren daar luidop over te praten. Geen taboes. Alleen maar (h)erkenning. Want hoe meer we het benoemen, hoe minder alleen je je voelt.
Gun jezelf wat jij nu nodig hebt: rust, steun en slaap
Zeker in die eerste weken met een pasgeborene is slaap een van de eerste dingen die onder druk komt te staan – terwijl het net essentieel is om alles te kunnen dragen. Ontdek in ons Magazine S. 0-16 weken hoe je zo optimaal mogelijk kan slapen in die vroege, chaotische babydagen.
📩 Download het magazine en geef jezelf wat rust
Een bijkomende positieve noot is dat onderzoek aantoont dat langdurige blootstelling aan een complexe omgeving (lees: het ouderschap en die hoge mentale load) gunstig is voor onze hersenen. DUS wellicht resulteert het ouders zijn in een grotere cognitieve reserve op latere leeftijd (Orchard, et al., 2023).
Bronnen
Orcard, E.R., Rutherfor H., Holmes A. J. & Jamadar S.D. (2023). Trends in Cognitive Sciences, March 2023, Vol. 27, No. 3 https://doi.org/10.1016/j.tics.2022.12.002
TED. (2018, September 20). A new way to think about the transition to motherhood | Alexandra Sacks [Video]. YouTube.