Voorlezen van baby tot tiener: een kleine gewoonte met een grote impact 

Verhalen vertellen – het lijkt eenvoudig, maar het is een krachtig ding dat je als ouder kan doen. Niet pas wanneer je kind leert lezen (dat is trouwens ook niet het moment om ermee te stoppen), maar vanaf de allereerste maanden. Ja, zelfs als je baby nog nauwelijks zijn hoofdje recht kan houden of nog geen woord spreekt. Want voorlezen, dat mag je al vroeg doen. Dus voorlezen van baby tot tiener … een kleine gewoonte met een grootse impact.  

Voorlezen is zoveel meer dan samen een boek doorbladeren. Het is een warm en intiem moment, een dagelijks ritueel dat troost biedt, rust brengt en de band met je kind versterkt. En het mooie is: je hoeft er geen professionele verhalenverteller voor te zijn. Jouw stem, jouw aandacht en jouw manier van vertellen maken het verschil. Kinderen luisteren niet alleen naar de woorden, ze voelen je nabijheid, je ritme, je emoties. Dat maakt van elk verhaal een belevenis. 

Dat voorlezen goed is voor de taalontwikkeling, woordenschat, concentratie én fantasie, is al lang bewezen. Verschillende onderzoeken tonen keer op keer aan dat kinderen die regelmatig worden voorgelezen, op veel vlakken een voorsprong nemen. Ze leren sneller verbanden leggen, emoties herkennen, én ontwikkelen hun inlevingsvermogen.  

Maar misschien wel de belangrijkste reden om vroeg te starten: je creëert een liefde voor taal en boeken die een leven lang meegaat. 

Ook al denk je dat je baby nog niets begrijpt, vergis je niet. Voor baby’s bestaan er boekjes met zwart-wit tekeningen of contrastrijke prenten die hun visuele aandacht trekken. Door jouw stem te horen, leert je baby intonatie, klanken, en zelfs al hele zinsstructuren. Je mini raakt gefascineerd – soms zie je die kleine oogjes echt alle kanten op gaan. En dat is pas het begin. voorlezen van baby tot tiener

voorlezen van baby tot tiener

Kijk samen naar zwart-wit prenten. Houd het boekje dichtbij en praat zachtjes of zing een liedje. Het gaat nog niet om het verhaal, maar om het contact. 

Je baby wil voelen, sabbelen, ontdekken. Knisperboekjes, versjes en felle kleuren doen het goed. Benoem wat je ziet – dat helpt je kind woorden te leren, ook al spreekt het nog niet. 

Peuters zijn dol op herhaling en verhalen die dicht bij hun leefwereld staan. Ze beginnen aan te wijzen, te benoemen en zelfs mee te praten. Liedjes en ritmes zorgen voor herkenning en plezier. 

Kleuters houden van humor, fantasie en verhalen met wat meer diepgang. Ze begrijpen nu ook wat er niet letterlijk gezegd wordt. Voorlezen wordt steeds interactiever – je kunt praten over het verhaal, over emoties, over wat je kind zou doen. 

Ook als kinderen zelf kunnen lezen, blijft voorlezen waardevol. Samen lezen geeft hen toegang tot complexere verhalen, verrijkt hun taalgevoel en biedt gespreksstof over gevoelens, vriendschappen of zelfs moeilijke thema’s. Laat ze zelf mee kiezen en wissel af in genres – van strips tot poëzie, alles telt. 

Er is geen ‘juiste’ manier. Je kunt letterlijk voorlezen, of het verhaal in je eigen woorden navertellen. Gebruik stemmetjes, stel vragen, speel met pauzes en emoties. Laat je kind vertellen wat hij ziet of zelf stukjes ‘lezen’. Belangrijk is vooral dat jij je comfortabel voelt. Want als jij plezier beleeft aan het voorlezen, dan voelt je kind dat. Het is geen schoolopdracht, maar een gezamenlijk avontuur. 

En heb je even geen inspiratie of hou je niet zo van voorlezen? Dan zijn er ook leuke luisterverhalen te vinden of kan je zoeken naar voorleesmomenten in bibliotheken of in je netwerk – misschien is er wel een opa, tante of buur die verhalen prachtig kan brengen. 

We zetten dit even in de kijker omdat deze blog gelanceerd werd naar aanleiding van vaderdag. Onderzoek* toont aan dat mama’s vaker voorlezen, maar dat kinderen het voorlezen van papa’s vaak als iets bijzonders ervaren. Ze zijn dan extra aandachtig. Papa’s benaderen het voorlezen ook vaak op hun eigen manier: iets losser, met meer ruimte voor fantasie en open vragen. Zoals: “Weet je nog die keer dat ik een appel liet vallen?” in plaats van “Hoeveel appels zie je?” Dat stimuleert andere hersengebieden en maakt het cognitief uitdagender. 

Betekent dat dat alleen papa’s dat kunnen? Zeker niet. En ook niet dat mama’s altijd braaf het verhaal volgen. Ieder leest op zijn of haar manier, en net die variatie is zo waardevol. Laat je als ouder dus niet vastpinnen op wie wat ‘moet’ doen. Fantasie, structuur, stilte of gekke stemmetjes – het zijn allemaal puzzelstukjes die samen een rijk verhaal vormen. 

Een van de fijnste momenten om voor te lezen is vlak voor het slapen. Even samen op het bed, in het zachte licht, zonder afleiding van schermen. Het verhaal helpt je kind om de dag af te sluiten, tot rust te komen en veilig in slaap te vallen. Eén verhaaltje of een kort versje volstaat al. En misschien is het ook voor jou een moment van ontladen én te connecteren met je kind. 

Voorlezen is een gewoonte die meegroeit met je kind, van knisperboekje tot dikke roman. Het is een zachte maar krachtige manier om elkaar te vinden, te lachen, stil te zijn en te dromen. Of je nu elke dag een boek leest, of af en toe een verhaaltje verzint – je plant een zaadje dat lang zal blijven bloeien. 

Dus neem dat boekje, ga lekker zitten, en duik samen in een andere wereld. Je kind zal het zich later misschien niet letterlijk herinneren, maar de warmte, de stem, en het gevoel van samenzijn – dat vergeet je nooit. 

Lees ze! 
Anoek 

Vond je dit interessant? Kijk gerust eens verder naar meer interessante thema’s in onze blog!
Wil je nog meer lezen over voorlezen? Kind & Gezin heeft er ook een interessant link over!

*Duursma, Elisabeth. (2014). The effects of fathers’ and mothers’ reading to their children on language outcomes of children participating in Early Head Start in the United States. Fathering A Journal of Theory Research and Practice about Men as Fathers. 12. 283-303. 10.3149/fth.1203.283.